تحریک الکتریکی مغز یا تی دی اس چیست

TDCS چیست

تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (TDCS) مخفف عبارت Transcranial Direct-Current Stimulation است و به تحریک جدار جمجمه با جریان برق گفته می‌شود. ممکن است با خواندن جریان برق در همین لحظه نگران شده باشید و برایتان جای سوال باشد که این روش چه تاثیری در درمان بیماری‌ها دارد.TDCS چیست
استفاده از جریان برق در درمان بسیاری از اختلالات رایج و کاربردی است. در این میان تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس یکی از همین روش‌هاست که برای رفع اختلالات استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با TDCS، مزایا و کاربردهای آن در درمان انواع اختلالات از جمله افسردگی، پارکینسون، وسواس و… آشنا کنیم. اگر با هر یک از این اختلالات دست و پنجه نرم می‌کنید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.

استفاده از جریان مستقیم برق برای تحریک جمجمه به اصطلاح تحریک الکتریکی مغز نامیده می‌شود. در این روش که نوعی درمان غیرتهاجمی بشمار می‌رود، جریان بسیار ضعیفی از یک تا سه میلی‌آمپر به پوست سر وارد می‌شود. میزان این جریان از حد آستانه پتانسیل عمل نورون‌ها بیشتر نمی‌شود و فقط عملیات قطبی‌سازی نورون را انجام می‌دهد.

(TDCS چیست)پیشینه تاریخی TDCS به یک قرن گذشته اختصاص دارد. بالغ بر ۱۰۰ سال قبل فردی به نام آلبرت عملکرد مغز را با تحریک پذیری قشر مغز به روش TDCS تحت تاثیر قرار داد. در اواخر قرن هجدهم، دانشمندانی مانند گلوانی و ولتا به بررسی اثرات جریان الکتریکی بر سیستم عصبی پرداختند. در طول قرن بیستم، محققانی چون بیگنر، برگر، مورس، پاسل و لاینینگر تحقیقات گسترده‌ای انجام دادند. در دهه ۱۹۹۰ استفاده از TDCS برای اهداف تحقیقاتی و درمانی مجدداً مورد توجه قرار گرفت و امروزه به عنوان روشی غیرتهاجمی و کم‌هزینه برای تحریک و تعدیل فعالیت مغز در زمینه‌هایی همچون درمان اختلالات روانی، بازتوانی عصبی و بهبود شناخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحریک الکتریکی مغز با امواج ضعیف TDCS با عناوین گوناگونی نظیر تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای و تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال شناخته می شود. در روش TDCS در خصوص تقویت عملکرد مغز جریان های الکتریکی ضعیف به سر منتقل می شود. در سال های اخیر روش TDCS به منظور ارزیابی و درمان اختلال های مختلف مورد استفاده تحقیقات علوم اعصاب قرار گرفته است.TDCS چیست

تی دی سی اس چگونه کار می‌کند

در درمان‌های “تحریک الکتریکی مغز” یا تی دی سی اس دو الکترود با قطب های مثبت و منفی، با یک پد اسفنجی خیس روی پوست سر قرار می‌گیرند و جریان الکتریکی را به قشر مغز می‌رسانند. جریان در این ناحیه نورونها را دارای بار الکتریکی می‌کند و موجب تغییر در عملکرد آ‌ن‌ها می‌شود.
لازم به ذکر است فاکتورهایی مثل محل قرار گرفتن الکترودها، شدت جریان الکتریکی، مدت جریان و تعداد جلسات توسط متخصص بسته به شرایط هر بیمار از ابتدا مشخص می‌شود.

انواع درمان با TDCS

کاربرهای تحریک الکتریکی قشر مغز بسیار است و می‌تواند برای اختلالات زیادی بکار برده شود. بسته به نوع و شدت هر کدام از انواع اختلالات زیر، تعداد جلسات و نوع تحریک مثبت (anodal)، تحریک منفی (cathedral) یا تحریک ساختگی (sham) نیز در ابتدای طرح درمانی باید توسط دکتر نورولوژیست در تهران مشخص شود. انواع درمان با استفاده از تی دی سی اس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• درمان افسردگی
• درمان اضطراب
• درمان اعتیاد
• بازتوانی بعد از سکته‌های مغزی
• درمان پارکینسون
• درمان وسواس
• درمان اسکیزوفرنی
• درمان بیش‌فعالی
• درمان میگرن
• درمان استرس

کلینیک روانشناسی و مشاوره آفتابگردان با مجوز رسمی از سازمان روانشناسی در  تهران

تماس :   ۷۷۱۸۶۸۴۱–۰۲۱ __  ۰۹۳۰۱۹۳۹۲۵۴

سایر کاربردهای TDCS

علاوه بر مواردی که در بخش قبل به عنوان کاربردهای درمانی دستگاه تی دی سی اس عنوان شد، این دستگاه مزایای دیگری همچون موارد زیر را دارد:
۱. بهبود کیفیت خواب: تحریک الکتریکی مغز با استفاده از دستگاه TDCS در کیفیت و راندمان خواب از طریق عمق بخشیدن به خواب در کنار کاهش زمان آن، تاثیر مثبت ایجاد می‎‌کند.
۲. بهبود بیماری آفازی: آفازی یک بیماری مرتبط با عدم تکلم است که با تحریک الکتریکی قشر مغز می‌تواند بهبود یابد.
۳. همچنین این روش می‌تواند بر روی افراد سالم انجام شود و فعالیت‌های شناختی آن‌ها را (با توجه به آن منطقه از مغز که تحریک می‌شود) افزایش دهد. این فعالیت‌ها می‌تواند شامل توانایی در مباحث ریاضی، توجه، صحبت کردن و … باشد.
تعداد جلسات تحریک الکتریکی مغز (TDCS)
تعداد جلسات و مدت هر جلسه با توجه به فاکتورهای متفاوتی تعیین می‌شود. اما معمولا مدت زمان ۱۰ تا حداکثر ۳۰ دقیقه برای جلسات یک روز درمیان یا هر روز بیماران مشخص می‌شود. با توجه به شدت بیماری تعداد جلسات معمولا از ۵ جلسه به بالا تجویز می‌شود.
در ابتدای اتصال الکترودها به پوست سر احساس سوزش ضعیفی برای بیمار اتفاق می‌افتد که بعد از چند دقیقه از بین می‌رود.

چه کسانی نباید از دستگاه TDCS استفاده کنند

تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال « TDCS » یک تکنیک غیر تهاجمی تحریک مغز است که شامل اعمال جریان الکتریکی کم شدت به پوست سر برای تعدیل فعالیت مغز است. به‌طورکلی استفاده از دستگاه TDCS برای اکثر افراد ایمن محسوب می‌شود، با این وجود افراد خاصی هستند که نباید از این دستگاه‌ها استفاده کنند. اگر هم این افراد حساس بخواهند از TDCS استفاده کنند، باید این کار را تحت نظارت دقیق انجام دهند. به برخی از گروه‌های افرادی که باید از استفاده از این دستگاه اجتناب کنند در ادامه پرداخته‌ایم.
• افراد با سابقه تشنج یا صرع
دستگاه TDCS ممکن است آستانه تشنج را در برخی افراد کاهش دهد، بنابراین برای کسانی که سابقه تشنج یا صرع دارند، توصیه نمی‌شود.
• افرادی که دارای ایمپلنت‌های فلزی در ناحیه سر یا گردن هستند
ایمپلنت‌های فلزی مانند کاشت حلزون، محرک‌های عمقی مغز یا صفحات فلزی در جمجمه می‌توانند در جریان جاری اختلال ایجاد کنند و به‌طور بالقوه باعث آسیب شوند.
• زنان باردار
ایمنی TDCS در دوران بارداری به‌خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است، بنابراین به‌طور کلی توصیه می‌شود از استفاده از این دستگاه در دوران بارداری خودداری شود.
• افراد با شرایط پزشکی خاص
افراد مبتلا به شرایط پزشکی خاص همچون مشکلات قلبی، افسردگی شدید یا سایر اختلالات روانی و عصبی، باید قبل از استفاده از دستگاه TDCS با یک متخصص مشورت کنند.
• کودکان
ایمنی و اثربخشی این دستگاه در کودکان به‌طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است، بنابراین به ‌طور کلی استفاده از آن در مورد کودکان بدون نظارت و راهنمایی مناسب توصیه نمی‌شود.
مهم است قبل از استفاده از دستگاه TDCS با یک متخصص واجد شرایط یا یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید، به‌خصوص اگر هر گونه بیماری زمینه‌ای یا نگرانی در مورد ایمنی آن دارید.